Waarde van geld
In Nederland is de euro het wettig betaalmiddel, dat betekent dat je er in principe overal in Nederland mee kunt betalen. Het is algemeen aanvaard dat een briefje van 10 euro ook daadwerkelijk 10 euro waard is. Dit noemen we de extrinsieke waarde: de waarde die op het geld staat gedrukt. De intrinsieke waarde is de waarde van het materiaal waarvan geld is gemaakt, dus de waarde van het papier zelf. Het is belangrijk dat de intrinsieke waarde altijd lager is dan de extrinsieke waarde. De intrinsieke waarde van een €50 briefje is waarschijnlijk nog geen €0,05, terwijl we het gebruiken alsof het €50 waard is.
Vroeger werd er betaald met munten, maar deze werden niet gemaakt door machines zoals we tegenwoordig doen. Daardoor was er soms verschil in de kwaliteit van de munten en dus verschil in de intrinsieke waardes. De munten met de laagste intrinsieke waardes (dus de minst waardevolle) werden dan als eerste gebruikt om mee te betalen. Dit verschijnsel noemen we de Wet van Gresham: bad money drives out good money (slecht geld verdrijft goed geld).
Waarde van geld
Omgaan met geld
Bedrijven zijn bezig met de maximalisatie van winst en overheden met economische groei. Ook persoonlijk is de neiging groot middelen het speerpunt van het handelen te maken, zoals “persoonlijke ontwikkeling”, en “andere mensen helpen.” Dat alles klinkt misschien goed maar de vraag is iedere keer “Waarom?” of beter “Waar is dat goed voor?” “Voor meer winst?” “En waar is dat dan goed voor?” “Waar is economische groei goed voor?” En persoonlijke ontwikkeling? Andere mensen helpen? Blijf de vraag herhalen en dan komt er uiteindelijk iets heel anders uit als antwoord.
De “waarom of waartoe” vraag blijft meestal achterwege in deze intstrumentalistische tijd. Ook als we resultaten benoemen, blijven het middelen. Want met middelen kunnen we rekenen. Middelen kunnen we vaak prijzen en dus in geldeenheden uitdrukken. Dat is fijn in een instrumenteel kader. Dus rekenen we als het enigszins kan in prijzen. En daarom lijkt het alsof geld allesbepalend is. Maar dat kan en mag het niet zijn. Het leven wordt uiteindelijk niet bepaalt door kwantiteiten maar door kwaliteiten.
Om de fixatie op de middelen te ontlopen helpt het de vraag aan de ander te wijzigen. Vraag je “wat wil je?” dan gaat het antwoord bijna altijd over middelen. Vraag daklozen, verslaafden, en mensen met te weinig geld: “wat is belangrijk voor u?” en vrijwel niemand, zo is mijn ervaring, begint over geld. Daklozen hebben het eerder over “ergens bij horen” en “iets voor anderen kunnen betekenen.” Hebben ze het over geld dan vraag ik waar dat goed voor is. Uiteindelijk komt vrijwel iedereen op iets dat wezenlijk voor hen is. Natuurlijk helpt geld, want geld is een handig middel om van alles en nog wat te kunnen realiseren. De vraag is wel wat dat is.
Sparen of juist niet
Wanneer je iets wilt aanschaffen is het natuurlijk hartstikke goed als je een paar euro kunt besparen. Maar met een paar euro wordt er jammer genoeg nog niet het echte geld bespaard.
Recente reacties